معاونت امور بهداشتی

ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻨﺪرﻣﻴﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻟﮕﻮی ﺟﺪﻳﺪ در ﻧﻈﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎ

ﭼﻜﻴﺪه

ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ در اﻳﺮان ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آن و ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻳﻜﺴﺮی داده ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮده و ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺮاﻗﺒﺖ راﻳﺞ و ﻳﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ اﺟﺮا در ﻣﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ. اﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺤﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻫﻤﻮاره در ﺑﺤﺚ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و وﻳﺮوﺳﻲ زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺻﺮف ﮔﺮدﻳﺪه و ﻳﻜﻲ از ﻧﻘﺎﻳﺺ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺟﺎری اﻳﺠﺎد ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ زﻣﺎن ﺑﺮوز و زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻮده و ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. اﮔﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎی واﮔﻴﺮ را ﺑﺮ ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺤﺘﻤﻞ، ﻣﻈﻨﻮن و ﻗﻄﻌﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و اﻗﺪام ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎر و ﻛﻨﺘﺮل آن ﺑﻪ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻗﻄﻌﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎً در ﺑﺮوز ﻃﻐﻴﺎن ﻫﺎ و ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮی وﺳﻴﻊ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه و ﻳﻜﺴﺮی از اﭘﻴﺪﻣﻲ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﻧﻮع ﺟﺮم ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﻣﺸﺨﺺ و اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرت ﺧﻮد ﻣﺤﺪود ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻮده و ﻋﻤﻼً ﻧﺘﻮان در زﻣﺎن ﺑﺮوز ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﺪاﺧﻠﻪ ای ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﻮد، ﻟﺬا ﻧﻈﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻨﺪرﻣﻴﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻟﮕﻮی ﺟﺪﻳﺪ در ﻧﻈﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ را ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻤﻮده و ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻈﻨﻮن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮای اﻳﻦ روش ﻧﻮ ﻣﻴﺰان دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮدد. ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﺎﻫﺶ آﻻم و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﻃﻐﻴﺎن و ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮی ﻓﺮاﻫﻢ آورد. ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻨﺪرﻣﻴﻚ ﮔﻮﺷﻮاره ای اﺳﺖ ارزﺷﻤﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎل   ﺣﺎﺿﺮ در ﻛﺸﻮر ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان در ﺣﺎل اﺟﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪود (ﭘﺎﻳﻠﻮت) در ﻳﻜﻲ از ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در 7 اﺳﺘﺎن ﻛﺸﻮر اﺟﺮاﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه و ﭘﺲ از ﻣﺪت 5 ﺳﺎل در ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮردی در ﻳﻜﺴﺮی ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﺗﻤﺘﻊ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺣﺠﺎج در ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺸﻮر و ﻣﺮاﺳﻢ ارﺑﻌﻴﻦ ﺣﺴﻴﻨﻲدر ﻣﺮزﻫﺎی ﻣﻬﺮان و ﺷﻤﻠﭽﻪ و ﭼﺬاﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺎی وﺳﻴﻊ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ و ورود ﺑﻪ ﻛﺸﻮر اﺟﺮاﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ درﺧﺸﺎن و ارزﺷﻤﻨﺪی از اﻳﻦ ﻧﺤﻮه ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ.

نظام مراقبت سندرومیک بر مبنای گزارش رویدادهای بالینی و هدف پیشنهاد گردیده است

محدویتهای نظام مراقبت روتین :

1.       تاخیردر گزارش رویدادها (در شرایط بحرانی این وقفه مسلماً مشکل ساز خواهد بود)

2.      کاهش تعداد گزارشات در نظام مراقبت روتین در مقایسه با نظام مراقبت سندرومیک و افت کیفیت نظام مراقب

-         افت کمی گزارشات و اطلاعات مدیریتی (Information for action) منجر به کاهش قدرت تصمیم گیری سیاستگزاران کلان برای مقابله با بیماریهای مشمول مراقبت ملی / بین المللی خواهد شد

3.     نظام مراقبت کنونی هنوز به طور کامل الکترونیک نبوده که این خود منجر به از دست دادن زمان خواهد گردید

راهکار ترمیم آن چیست؟

راه اندازی و گنجاندن نظام مراقبت سندرمیک در کنار نظام مراقبت روتین

 هدف اصلی نظام مراقبت سندرمیک :

گزارش زودهنگام همه گیری های community-based میباشد) Early detection of community-based epidemics)                          

نظام مراقبت سندرمیک چگونه عمل میکند؟

-         همه موارد بیماری که در حد یک بیمارستان یا یک محله کوچک رخ میدهد و در نظام مراقبت متداول بدون گزارش باقی می ماند در نوع سندرمیک طی چند دقیقه شناسایی ، ثبت و گزارش میشود

-         به این ترتیب امکان تعریف بیماریها و دیگر وقایع مشمول گزارشدهی برای تمامی مراکز و پرسنل بهداشتی به صورت (near “Real Time”) تسهیل میگردد

-         در مطالعه آمریکائی ها دیده شده که کشف و گزارشدهی اینگونه سندرمها بسیار سریع تر صورت گرفته و پاسخ به آن هم بسیار سریع تر آغاز شده نتیجتاً مؤثرتر خواهد بود

مزایای نظام مراقبت سندرمیک

1.      بدین طریق در صورت افزایش موارد مشکوک در چند بیمارستان منطقه (مثلاً یک استان) ،‌سیستم بهداشتی میتواند به یک طغیان احتمالی مشکوک شود.

2.      این سیستم برای پرسنل بهداشتی درمانی بسیار ساده تر است زیرا جمع آوری علائم کلیدی بمراتب ساده تر از شک به یک بیماری مشمول مراقبت و ثبت آن است.

نظام مراقبت سندرمیک