معاونت امور بهداشتی
دیسانتری:
دیسانتری یا اسهال خونی از بیماریهای جوامع فقیر و پر ازدحام شناخته شده که هنوز هم با مرگ و میرو عوارض فراوان در مناطق گرمسیر همراه است همه گیری های اسهال خونی با حرکت جمعیت ها در طی قحطی ،خشکسالی و حتی جنگ همراه بوده است.
شیگلا ها از جمله عوامل اصلی بروز اسهال های حادخونی محسوب می شوند. این ارگانیسم ها از طریق تهاجم به سلول های پوششی روده بزرگ سبب زخم مخاطی خونریزی دهنده همراه با ترشحات التهابی می شوند که از نظر بالینی علاوه بر اسهال خونی ،تب ، زور پیچ شکم و درد رکتوم نیز مشهود است تقریبا در نیمی از موارد، اسهال حاد بدون وجود خون در مدفوع بیمار دیده می شود که در این صورت تفاوت بالینی با سایر انواع اسهال های حاد مشهود نیست .
به جز شیگلا دیسانتری تیپ یک و سایر شیگلا ها، اسهال خونی به شکل بومی آن ممکن است به علت عوامل بیماریزای دیگر از جمله کامپیلو باکتر ژژونی ، اشرشیاکلی مهاجم ،سالمونلا ها و به نسبت کمتری انتامبا هیستولتیکا نیز باشد.
بیماری در کودکان خرد سال به ویژه شیر خواران ،افراد مسن و مبتلایان به سوءتغذیه با شدت و وخامت بیشتری تظاهر می کند و مرگ و میر بیشتری را به دنبال دارد. بیماری در اغلب موارد طی 7 روز بدون عارضه بهبود می یابد. ولی گاهی اسهال پایدار مشاهده می شود.
در جوامع پرجمعیت که وضعیت بهداشتی آنها نامناسب است و دسترسی به امکانات بهسازی و منابع مطمئن آب ندارند، شیوع بیماری بیشتر است .انتقال شیگلا بیشتر از طریق مواد غذایی و آب صورت می گیرد تعداد میکروب لازم برای ایجاد بیماری بسیار کم است به طوری که پژوهشگران توانسته اند افراد داو طلب را به طور تجربی با 10 تا 100 میکروب آلوده کنند . طول عمر عامل بیماریزا در آّب شیرین 5 تا 11 روز، در ملحفه چرک تا 7 روز ، در آب شور 12 تا 30 ساعت ، در گرد و غبار با درجه حرارت اتاق تا 6 هفته، در شیر ترشیده تا 4 هفته و در پسماند های آشپز خانه 1 تا 4 روز است. طول عمر میکروب در حرارت کمتر از 25 درجه سانتی گراد طولانی تر می شود. یخ زدن موجب از بین رفتن ارگانیسم نمی شود .
اصول رسیدگی به مبتلایان اسهال خونی:
- افرادی که دچار سوء تغذیه شدید، بد حالی یا سایر حالات پر خطر هستند باید به سرعت به بیمارستان ارجاع شوند.
- تمام مبتلایان را باید با آنتی بیوتیک خوراکی موثر بر سوش محلی درمان کرد.
- تمام بیماران را به منظور پیشگیری یا درمان کم آبی با محلول خوراکی ORS یا محلول هلی وریدی (در موارد کم آبی شدید) درمان کرد.
- رژیم غذایی مبتلایان همان غذای معمول است و فقط باید به دفعات مکرر و با حجم کمتر میل شود در مورد شیر خواران و کودکان خردسال تغذیه با شیر مادر باید ادامه یابد .
اقدامات لازم به منظور پیشگیری از ابتلا:
- آموزش بهداشت
- شست و شوی دستها با آب و صابون
- تغذیه با شیر مادر
- بهداشت مواد غذایی
- بهداشت آب آشامیدنی
- دفع بهداشتی فضولات انسانی
سه قاعده ساده برای پیشگیری از اسهال خونی:
1- از غذای پخته استفاده کنید.
2- آب آشامیدنی خود را بجوشانید یا کلر بزنید.
3- دست های خود را بشویید .
