معاونت امور بهداشتی
گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر
این گروه یکی از واحدهای تخصصی در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان آذر بایجان غربی می باشد. خط مشی فعالیت های این گروه در وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی توسط مرکز مدیریت بیماریها ترسیم و به دانشگاهها ابلاغ می گردد.
فعالیت های گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریها به دو بخش اصلی تقسیم می شود:
الف) مبارزه با بیماریهای واگیر
ب ) مبارزه با بیماریهای غیرواگیر
هدف از فعالیت این گروه پیشگیری، مراقبت و کنترل بیماریها در قالب بیماریهای واگیر و غیرواگیر می باشد که اهم فعالیتها به شرح ذیل است:
بیماریهای واگیر
پیشگیری و کنترل بیماریهای زئونوز
پیشگیری و کنترل پدیکلوزیس، گال و جرب
پیشگیری و کنترل بیماری و مرگ و میر مالاریا
پیشگیری و کنترل بیماری آنفلوانزا و آنفلوانزای پرندگان
پیشگیری و کنترل بیماریهای آمیزشی
پیشگیری و کنترل بیماریهای منتقله از آب و غذا
پیشگیری و کنترل بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن
کنترل وضعیت ناقلین بیماری های مالاریا و لیشمانیا
پیشگیری و کنترل بیماری ایدز
پیشگیری و کنترل بیماری هپاتیت
پیشگیری و کنترل بیماری سل و جذام
ارتقاء کمی و کیفی وضعیت ایمن سازی.
عمده فعالیت های این واحد اعم از فعالیت های پیشگیرانه ، کنترلی ، مداخله ای ویا ... در این حوزه در قالب و چهارچوب نظام مراقبت بیماریها انجام و شکل می گیرد
نظام مراقبت بیماریها :
مراقبت عبارت است از جمع آوری ، تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات مربوط به یک رویداد بهداشتی
سیاست گزاران بهداشتی ، این اطلاعات را برای طرح ، اجرا و ارزیابی برنامه های بهداشتی و فعالیت های مربوط به آن به کار می گیرند . اطلاعات مراقبتی ، هم برای تعیین نیاز عملیات بهداشت عمومی و هم برای ارزیابی تأثیر برنامه ها به کار می رود .
لازم به ذکر است که برای هر کدام از بیماریهای مذکور دستورالعمل و پروتکل ویژه ای وجود دارد که توسط پزشکان و متخصصان برجسته کشور ( بر اساس جدیدترین کتب و منابع داخلی و خارجی ) تنظیم و از سوی وزارت بهداشت ، جهت اجرا ابلاغ می گردد.
فهرست بیماریهای مشمول گزارش از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. معمولاً بیماریهایی که تهدیدی برای بهداشت عمومی محسوب می شوند در لیست بیماریها قابل گزارش قرار می گیرند.
البته بیماریهای وبا ، طاعون ، تب زرد ، تیفوس ، تب راجعه شپشی (اندمیک ) ، فلج اطفال ، آنفلوانزای انسانی با زیر گروه جدید ، تب های خونریزی دهنده ، آبله و سارس (SARS ) مشمول گزارش مراقبت های بین المللی هستند نظام مراقبت بیماریهای واگیر در شبکه خدمات بهداشتی اولیه (PHC ) کشور ادغام یافته است.
فهرست بیماریهای با گزارشدهی اجباری بر حسب شرایط هر چند سال یک بار بازنگری می شود . آخرین فهرست این بیماریها به شرح زیر است :
بیماریهای مشمول گزارش فوری (تلفنی ) :
بیماریها مشمول گزارش غیر فوری :
در نظام مراقبت بیماریها تعاریفی برای هر یک از بیماریهای مشمول گزارش تعیین و بیان شده است که بر اساس علائم و نتایج آزمایشگاهی بیماریها ، طبقه بندی بیماریها ( مشکوک ، محتمل یا قطعی ) انجام شده و در کل کشور از این تعاریف برای گزارش بیماریهای واگیردار استفاده می شود .
در صورتیکه بیماری فرد با تعاریف اپیدمیولوژیک بیماری همخوانی داشته باشد ، می بایست توسط منابع گزارش ( مراکز بهداشتی درمانی ، بیمارستان ها ، کلینیک ها و مطب های خصوصی ، آزمایشگاه ها و ... ) گزارش شود. براساس تقسیم بندی فوق ، کلیه مراکز بهداشتی و درمانی (شامل بخش دولتی و خصوصی ) موظف می باشند در صورت برخورد با هریک از بیماریهای مشمول گزارش ، آنها را برای ثبت در نظام مراقبت و پیگیری موارد بروز و اقدامات کنترلی به ستاد مراکز بهداشت شهرستان گزارش دهند. بیماری های مشمول گزارش فوری (تلفنی) در عرض 24 ساعت گزارش شوند تا تیم بررسی ستاد مرکز بهداشت شهرستان نسبت به پیگیری بیماری و اطرافیان ، بر اساس نوع بیماری اقدام نماید .
