معاونت امور بهداشتی
برنامه غربالگری هیپوتیروییدی نوزدان
مقدمه
هیپوتیروییدی مادرزادی یکی از شایع‌ترین اختلالات غده تیروئید در نوزادان است که در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند منجر به مشکلات جدی در رشد جسمی و ذهنی کودک شود. به همین دلیل، انجام غربالگری هیپوتیروییدی نوزادان بین روز ۳ تا ۵ پس از تولد، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های پیشگیری و مراقبت بهداشتی در سطح جهانی است.
هیپوتیروییدی مادرزادی چیست؟
هیپوتیروییدی مادرزادی به وضعیتی گفته می‌شود که غده تیروئید نوزاد به میزان کافی هورمون تیروکسین تولید نمی‌کند. این هورمون نقش حیاتی در رشد مغز و سیستم عصبی دارد. کمبود آن می‌تواند باعث عقب‌ماندگی ذهنی، اختلال رشد و مشکلات متعدد دیگر شود.
"غربالگری تیروئید نوزادان؛ اقدامی حیاتی برای پیشگیری از اختلالات رشد"
هورمون‌های تیروئیدی برای رشد طبیعی مغز، دستگاه عصبی، رشد استخوانی و سوخت‌وساز بدن ضروری‌اند، به‌ویژه در ماه‌های اول زندگی .در بسیاری از موارد، نوزادان مبتلا به این بیماری در بدو تولد هیچ علائم مشخصی ندارند. به همین دلیل غربالگری الزامی است.
اهمیت غربالگری
تشخیص زودهنگام هیپوتیروییدی نوزادان به والدین و پزشکان این امکان را می‌دهد که درمان جایگزینی هورمون تیروکسین را خیلی زود آغاز کنند. شروع درمان در هفته‌های اول تولد می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند و سلامت کامل کودک را تضمین نماید.
نحوه انجام غربالگری
بین روز ۳ تا ۵ تولد نوزاد، قطره‌ای خون از پاشنه پا گرفته و روی کاغذ مخصوصی (فیلتر کاغذ) جذب می‌شود. این نمونه خون برای بررسی میزان TSH (هورمونی از غده هیپوفیز که عملکرد تیروئید را کنترل می‌کند) به آزمایشگاه ارسال می‌گردد. اگر میزان TSH بالا باشد، ممکن است نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید باشد و نوزاد برای بررسی‌های تکمیلی فراخوانده می‌شود.
علائم احتمالی کم‌کاری مادرزادی تیروئید (در صورت عدم تشخیص به‌موقع):
در صورت عدم غربالگری یا تأخیر در درمان، ممکن است در ماه‌های بعد علائم زیر ظاهر شوند:
چرا غربالگری ضروری است؟
فواید برنامه غربالگری
توصیه‌ها برای والدین
نتیجه‌گیری :
غربالگری تیروئید نوزادان یک آزمون ساده ولی حیاتی است که در صورت انجام به‌موقع، از بروز مشکلات جدی و جبران‌ناپذیر جلوگیری می‌کند. این اقدام مهم، ضامن رشد طبیعی و سلامت آینده کودک شماست
