معاونت امور بهداشتی

 

علائم بیماری های قلبی؟

علائم بیماری مانند خستگی زودرس و طپش قلب، تنگی نفس شبانه و یا هنگام فعالیت و دردهای قفسه سینه

اغلب اوقات بیماری قلبی_عروقی نشانه زمینه ای ندارد واولین علامت می تواند یک حمله قلبی یا سکته باشد

درد سینه ،سفتی سینه،احساس فشار وناراحتی در سینه

درد ،خستگی،احساس کرختی وبی حسی در پاهایا بازوها

درد ناحیه گردن ،شانه،فک وپشت

علایم حمله قلبی در مردان، درد سینه شدید ودرد بازوی چپ یا فک وتنفس مشکل می باشد. و در زنان شاید همان علایم وجود داشته باشد اما درد آن ها منتشر بوده و ممکن است به شانه ها ،گردن ،بازوها ،شکم و پشت انتشار یابد. همچنین تظاهرات ممکن است شبیه علائم گوارشی (تهوع، درد سر دل) باشد و درد شاید مداوم نباشد یا ممکن است تنها بصورت یک حالت عصبی غیر قابل توصیف، گیجی، طپش قلب، عرق سرد باشد. همچنین در زنان حملات قلبی اولیه شدید هستند که تناوب بیشتر منجر به مرگ می شود. با این حال، بیماری های قلبی عروقی شامل بیماری هایی است که پس از تشخیص درمان آن ها آسان است.

دردهای قلبی که نیازمند ارجاع فوری به پزشک یا تماس با اورژانس هستند:

درد قلبی بیش از 10 تا 15 دقیقه ادامه یابد.

درد قلبی شدیدتر از حالت معمول باشد.

بعد از استراحت و یا گذاشتن قرص زیر زبانی درد ساکت نشود.

درد قلبی بدون دلیل واضح، بطور مکرر رخ دهد.

نشانه های جدیدی مثل تعریق و تنگی نفس ایجاد شود.

درد قفسه سینه با هر یک از نشانه های عرق سرد و رنگ پریدگی پوست، تنگی نفس، تهوع و استفراغ،گیجی یا سنکوپ، ضعف یا خستگی بدون علت، نبض سریع یا نامنظم

 

چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی انجام می شود؟

هم اکنون برنامه خطرسنجی و ارزیابی احتمال خطر بروز حوادث کشنده و غیرکشنده قلبی عروقیبا هدف کاهش مرگ و میر زودرس (کمتر از 70 سال) در کلیه پایگاه هالامت و خانه های بهداشت سراسر استان به صورت رایگان انجام می پذیرد. طی خطرسنجی، پس از اخذ شرح حال و بررسی سوابق بیماری در فرد و خانواده، بهورز/ مراقب سلامت، اقدام به ارجاع بیماران جهت انجام آزمایش قند و چربی خون می نماید و در صورت نیاز مداخلات لازم در خصوص ارجاع بیمار به کارشناسان تغذیه ( چاقی، اضافه وزن و ...) / سلامت روان ( استعمال دخانیات و مصرف الکل)/ پزشک سطح یک مستقر در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی می کند . همچنین مطابق دستورالعمل و بر اساس میزان خطر برآورد شده، به سطوح تخصصی و فوق تخصصی ارجاع می شوند

چه افرادی و در چه سنی دچار بیماری های قلبی می شوند؟

افراد در معرض خطر غیرقابل اصلاح:

با افزایش سن، خطر بروز بیماری های قلبی عروقی نیز افزایش می یابد،

بعد از 55 سالگی احتمال بروز سکته مغزی به ازای هر 10 سال افزایش سن، دو برابر می شود.

افراد دارای سابقه خانوادگی بیماری های قلبی عروقی زودرس( پدر یا برادر قبل از 55 سالگی و یا مادر و خواهر قبل از 65 سالگی)

افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده ( پدر، مادر، خواهر و برادر) آنها فشارخون بالا دارند.

افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده آن ها مبتلا به بیماری دیابت نوع دو است.

افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده آن ها اختلالات چربی خون (LDL بالا و HDL پایین) دارند.

زنان بعد از سن یائسگی

افراد در معرض عوامل خطر قابل اصلاح:

افرادی که دخانیات مصرف می کنند( سیگار، قلیان، پیپ و چپق و ...)

افرادی که اضافه وزن و چاقی دارند.

افرادی که مبتلا به فشارخون بالا هستند.

افراد دارای اختلال چربی خون

افرادی که تحت فشارهای روانی ( استرس) هستند.

افراد ا فعالیت بدنی ناکافی

رژیم غذایی سالم برای سلامت قلب؟

افزایش مصرف غذاهای پرچرب، پرکالری و پرنمک، کاهش مصرف میوه و سبزیجات و استفاده روزافزون از غذاهای آماده نمونه هایی از تغذیه نامناسب هستند که مهم ترین نتیجه آن افزایش میزان بروز بیماری های قلبی عروقی و عوارض ناشی از آن هستند.

فیبر غذایی: مصرف سبزیجات و میوه ها

آنتی اکسیدان ها: ویتامین ث ( مرکبات، گوجه فرنگی و گل کلم) و بتاکاروتن ها( سبزیجات با برگ سبزتیره مانند اسفناج، جعفری، سبزی های زرد- نارنجی مانند کدوحلوایی، هویچ و میوه ها مانند زردالو و طالبی) و ویتامین E  ( در روغن جوانه گندم و روغن آفتابگردان)

سایر موادغذایی: مصرف سیر و پیاز و فراورده های سویا منجر به کاهش سطح کلسترول خون می شود.

 

نقش فعالیت فیزیکی در کاهش بیماری های قلبی عروقی؟

فعالیت بدنی مناسب و ورزش از دو طریق اثرات مفید و مثبت خود را در بدن اعمال می کند، تقویت عضله قلب که موجب می شود قلب قوی تر، با گنجایش بیشتر و با ضربان های منظم تر که خود موجب ادامه حیات و زندگی می شود.از طرفی فعالیت بدنی مناسب موجب تقویت سایر عضلات بدن می شود و با گشاد شدن عروق و افزایش جریان خون با فشار، مانع از تنگی عروق در اثر رسوب مواد چربی در داخل رگ ها ( آترواسکلروز) می شود.

نقش آلودگی هوا در بیماری های قلبی عروقی

یک سوم از بار بیماری های قلبی- عروقی در سرتاسر جهان منتسب به آلودگی هوای آزاد و داخل می باشد.

40 % مرگ های ناشی از بیماری مزمن انسدادی( COPD )منتسب به آلودگی هوای داخل، آلودگی هوای آزاد و هوای محل کار است.

آلودگی هوا بعد از استعمال دخانیات دومین عامل بیماری های غیرواگیر شناخته می شود.

مهم ترین عامل خطر بیماری ایسکمیک قلبی و سکته مغزی عوامل محیطی می باشد.

آلودگی هوای آزاد و آلودگی هوای داخل منازل ناشی از پخت وپز با سوخت های آلوده کننده به ترتیب باعث 13 % و % 17بیماریهای قلبی  عروقی می شوند.

حدود % 3 از بیماریهای قلبی  عروقی را به دود دست دوم دخانیات و حدود 2 درصد از این بیماریها را به سرب منتسب می کنند.

می کنند.

چه توصیه هایی دارین؟

عوامل خطر اصلی بیماری های قلبی عروقی و سکته های مغزی شامل استعمال دخانیات، مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی می باشد که به نوبه خود در افراد به شکل فشارخون بالا و کلسترول خون بالا، اضافه وزن و چاقی تظاهر می کنند. برگزاری روز جهانی قلب از سال 1999 اقدامی موثر در جهت افزایش آگاهی مردم از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی و شیوه های اصلاح زندگی بوده است. به عبارت دیگر این مناسبت موفق ترین بسیج علیه بیماری های قلبی عروقی می باشد. این روز یک فرصت جهانی است که می توان برای ارتقای آگاهی عمومی و تشویق افراد خانواده ها، جوامع و دولت ها برای اقدام فوری علیه بیماری های قلبی عروقی استفاده کرد.

 

دکتر مریم یزدی زاده

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیر واگیر

معاونت بهداشت استان