معاونت امور بهداشتی

نظر به افزایش جمعیت سالمندی در کشور، ایجاد و توسعه محیط های مناسب سازی شده برای سالمندان می تواند نقش مهمی در دسترسی عادلانه و توانمند سازی سالمندان داشته باشد.

محیط دوستدار سالمند شامل بسترهای محیطی (ساختمان ها و فضاهای عمومی و حمل و نقل)، بستر اجتماعی (مشارکت اجتماعی، احترام و پذیرش در جامعه، مشارکت مدنی و اشتغال) و بستر خدماتی (حمایت های اجتماعی و خدمات سلامت، فناوری اطلاعات و ارتباطات) می باشد این بسترها به شکل مطلوبی همه جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی سالمندان را پوشش می دهند.

ورود به چرخه سالمندی می‌تواند برای بسیاری از سالمندان نیازهای جدیدی را ایجاد کند. دسترسی عادلانه به خدمات در دوران سالمندی به عنوان یک مسئله اجتماعی قابل توجه است. این مفهوم به معنای ایجاد شرایط اجتماعی و اتخاذ نظام هایی است که تمام افراد سالمند بدون تبعیض بتوانند به خدمات و مزایای مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.

دسترسی عادلانه به خدمات سالمندی، در تحقق اهداف ذیل موثر است :

تحقق عدالت اجتماعی: دسترسی غیرعادلانه به خدمات سالمندی می‌تواند نسبت به افراد مستحق تبعیض ایجاد کند و موجب نابرابری اجتماعی شود. اصل عدالت اجتماعی و تضمین حقوق تمامی افراد برابر دریافت خدمات سالمندی باعث کاهش تنش‌های اجتماعی و افزایش همبستگی اجتماعی می‌شود.

تحقق حقوق سالمندان: دسترسی عادلانه به خدمات یکی از حقوق سالمندان است. همه انسان‌ها، بدون تبعیض سنی، جنسیت، نژاد و نظایر آن، حق بهره‌مندی از خدمات سالمندی با کیفیت و مناسب را دارند. احترام به حقوق  سالمندان این فرصت را فراهم می آورد تا افراد در دوران سالمندی به طرز عادلانه از خدمات لازم برخوردار شوند.

تحقق توسعه پایدار: دسترسی عادلانه به خدمات سالمندی مهمترین عنصر برای تحقق توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار است. سرمایه‌گذاری در خدمات سالمندی، بهبود شرایط زندگی سالمندان را پدید می‌آورد.

ایجاد فرصت های اشتغال و تامین درآمد مناسب برای سالمندان نیز جزء اهداف دسترسی عادلانه به خدمات در این دوران محسوب می‌شود. با توجه به تجربه، مهارت‌ها و استعدادهای سالمندان، ایجاد فرصت های شغلی و کسب و کارهای کوچک می‌تواند به افزایش رفاه و  عدالت اقتصادی برای این گروه سنی کمک کند.

تامین سلامت سالمندان: با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای سلامتی این گروه سنی، ارائه خدماتی مانند پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها و مراقبت های تسکینی،  نگهداری در منزل و ایجاد محیط های دوستدار سالمند در مراکز بهداشتی و درمانی و کلیه مراکز و سازمانهایی که  ارائه خدمات به سالمندان را بر عهده دارند بسیار حیاتی است. همچنین، ارائه خدمات پشتیبانی در زمینه روانشناختی و اجتماعی نیز به تسهیل دسترسی عادلانه به خدمات در دوران سالمندی کمک می‌کند.

علاوه بر این، حمایت اجتماعی و برخورداری از  امکانات عمومی نیز جزء ضروری دسترسی عادلانه به خدمات در دوران سالمندی است. مسائلی مانند ساخت و تعمیر مسکن، حمل و نقل عمومی، مناسب سازی مبلمان شهری و فرصت‌های تفریح و فعالیت فیزیکی برای سالمندان اهمیت بسیاری دارند و در ایجاد یک زندگی با کیفیت و عادلانه برای آنها اثرگذارند.

به طور کلی، عدالت در دسترسی و مناسب سازی بسترهای محیطی، اجتماعی و خدماتی برای سالمندان، نشان دهنده تعهد جامعه به سالمندان و ارزش‌های انسانی است.

سپیده غلامی کارشناس برنامه سلامت سالمندان معاونت بهداشت