معاونت امور بهداشتی

پژوهش‌ها نشان داده است که برخورداری از یک سیستم حمایتی اجتماعی رفاهی می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامتی جسمی و روانی سالمندان داشته باشد.

انواع مختلفی از حمایت های اجتماعی وجود دارد. این انواع را می‌توان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:

حمایت عاطفی: درک و همدلی با سالمندان است. این حمایت شامل: گوش دادن به نگرانی‌های آنها، ارائه تشویق و ارائه هدایت در صورت نیاز است. حمایت عاطفی باعث می‌شود افراد در زمان‌های دشوار احساس ارزشمند مورد حمایت واقع شدن را داشته باشند و از پشتیبانی اطرافیان برخوردار شوند.

حمایت ابزاری: این نوع حمایت، به ارائه کمک‌های عملی اشاره دارد. این حمایت ها می تواند مشتمل بر ارائه کمک‌های مالی -رفاهی، کمک در انجام امور روزمره یا ارائه منابع و اطلاعات باشد. پشتیبانی ابزاری با ارائه کمک‌های ملموس، به سالمندان کمک می کند تا بهتر با موقعیت‌های استرس زا سازگاری پیدا کنند.

حمایت اطلاعاتی: این نوع حمایت شامل ارائه راهنمایی و مشاوره است. افرادی که حمایت اطلاعاتی ارائه می‌دهند دانش، پیشنهادات و منابعی را به اشتراک می‌گذارند که دیگران را قادر می‌سازد تصمیمات آگاهانه بگیرند. پشتیبانی اطلاعاتی به افراد در حل مشکلات و انتخاب‌های بهتر کمک می‌کند.

حمایت اجتماعی می‌تواند از منابع مختلفی مانند خانواده، دوستان، همکاران و حتی جوامع آنلاین به دست آید. اندازه و کارایی شبکه حمایت اجتماعی یک فرد تأثیر زیادی بر روی رفاه او می‌گذارد.

علاوه بر این، حمایت اجتماعی انعطاف پذیری و مکانیزم های مقابله را تقویت می‌کند. به افراد کمک می‌کند تا به طور مؤثری در مواجهه با موقعیت‌های چالشی عمل کنند و با شرایط جدید سازگار شوند. در مواجهه با دشواری، افرادی که شبکه حمایت اجتماعی دارند، معمولاً به سطح بالاتری از توانایی روانشناختی و سازگاری دست می‌یابند.

بنابراین حمایت اجتماعی یک منبع ارزشمند در توسعه رفاه و سلامت روانی است. انواع مختلف حمایت اجتماعی ( حمایت عاطفی، حمایت ابزاری و حمایت اطلاعاتی)، همگی به سازگاری، تطابق و توانایی مقاومت سالمندان بویژه در شرایط شوار و بحرانی کمک می کنند. ساخت و حفظ یک سیستم قوی از پشتیبانی برای افراد، منجر به کاهش استرس، کاهش خطر بروز مسائل سلامت جسمانی و روانی و بهبود کیفیت کلی زندگی آنها می شود.

برنامه های بازنشستگی، اعطای تسهیلات مالی و اقتصادی به سالمندان و برخورداری سالمندان از امنیت مالی مستلزم سیاست های حمایتی نهاد های ذیربط است.  

حمایت های اجتماعی اقتصادی از سالمندان، موجبات تکریم سالمندان در جامعه فراهم می گردد. تکریم آنان نشان از تقدیر از این سرمایه های ارزشمندی دارد که می توانند با انتقال تجربیات خود به نسل های جوان، باعث حفظ ارزش های اخلاقی و فرهنگی شده و باعث ایجاد جو آرامش و وحدت در جامعه  می شود.

سپیده غلامی کارشناس برنامه سلامت سالمندان معاونت بهداشت