معاونت امور بهداشتی

کاهش نرخ باروری و حرکت به‌سوی سالمندی جمعیت، پدیده‌ای فراگیر در کشور است که استان‌هایی همچون آذربایجان غربی نیز به‌شدت با آن روبه‌رو هستند.

دکتر احسان ریخته گر، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان این نکته افزود: تحولات جمعیتی اخیر، آینده توسعه اجتماعی، اقتصادی و امنیتی کشور را با مخاطره مواجه کرده است و استان‌های مرزی باید بیش از گذشته در سیاست‌گذاری‌های جمعیتی مورد توجه قرار گیرند.

به گفته وی، نرخ باروری کل در کشور که در دهه ۱۳۶۰ بیش از ۶ فرزند بود، در سال‌های اخیر به حدود ۱.۶ فرزند کاهش یافته است؛ این در حالی است که نرخ جانشینی جمعیت در سطح ۲.۱ فرزند در نظر گرفته می‌شود و تداوم این روند به معنای کاهش جمعیت در دهه‌های آینده است.

ریخته گر با اشاره به آمارهای رسمی ثبت‌احوال و مرکز آمار ایران گفت: جمعیت سالمندان نیز با سرعت در حال افزایش است و در افق ۱۴۳۰، ایران به کشوری عمدتاً سالخورده تبدیل خواهد شد.

وی با تمرکز بر وضعیت استان آذربایجان غربی اظهارکرد: این استان با جمعیتی حدود ۳.۲ میلیون نفر، از مناطق مهم کشور به شمار می‌رود اما متأسفانه در دهه اخیر، نرخ تولد در بسیاری از شهرستان‌های آن روندی نزولی داشته و نرخ باروری به زیر ۲ فرزند رسیده است.

ریخته گر افزود: عوامل مختلفی همچون بیکاری، مهاجرت، بالا بودن هزینه‌های زندگی، افزایش سن ازدواج، گسترش تحصیلات عالی در زنان و تغییر نگرش نسبت به فرزندآوری در بروز این وضعیت مؤثر بوده‌اند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان در ادامه، سیاست‌های کلان جمعیتی کشور را از جمله ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت (۱۳۹۳) و تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (۱۴۰۰) برشمرد و افزود: این سیاست‌ها ظرفیت مناسبی برای اقدام دارند اما موفقیت در اجرای آن‌ها نیازمند برنامه‌ریزی بومی در استان‌هاست.

وی بااشاره به راهکارهای اجرایی در سطح استانی نیز گفت: از جمله این راهکارها توسعه زیرساخت‌های حمایتی برای خانواده‌ها، تسهیلات مسکن برای جوانان، تقویت خدمات سلامت باروری و ناباروری در مناطق محروم، و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای مذهبی برای ترویج فرهنگ فرزندآوری است.

به گفته او، باید با مشارکت نخبگان، نهادهای فرهنگی و مسئولان محلی، در جهت تغییر نگرش‌ها و تسهیل فرزندآوری گام‌های جدی برداشت.

ریخته گر گفت: آینده توسعه پایدار در استان آذربایجان غربی، در گرو توجه به پویایی جمعیت است. سرمایه‌گذاری در خانواده، جوانان و فرزندآوری، یک الزام راهبردی برای امنیت و پیشرفت استان و کشور خواهد بود.