English|صفحه اصلی  | سایت اصلی دانشگاه | امروز: يکشنبه ١٢ آذر ١٤٠٢
-->

داوطلبان سلامت

سازمان های مردم نهاد در کلی ترین معنا، به سازمانی اشاره می کند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی شوند اما نقشی بسیار مهمی بعنوان واسطه بین فرد فرد مردم و قوای حاکم و حتی خود جامعه ایفا می کنند.

با توجه به اصول PHC ( عدالت اجتماعی، همکاری بین بخشی- جلب مشارکت مردم) در عرصه بهداشت بعد از جنگ جهانی اول شروع تاسیس سازمانهای بین المللی غیر دولتی مانند جمعیت صلیب سرخ جهانی- جمعیت حمایت از اسرا، جمعیت حمایت از مجروحین جنگی بود. تجارب کشورهای در حال توسعه آسیایی مانند  انجمن داوطلبان برنامه های سلامت تایلند و کشورهای آمریکایی جنوبی مانند داوطلبان جنبش رفاه خانواده کشور اندونزی، رابطان بهداشتی زئیر، داوطلبان بهداشت بیمارستانهای بدون مرز کاستکاریکا، داوطلبان اجتماعی نیکاراگوئه، تجربه مشارکت مردم در برنامه های بهداشتی بود مهمترین اصل در جلب مشارکت جامعه اصل برابری مردم است در سال 1368 وزارت بهداشت و درمان کشور با انگیزه حل مشکلات بهداشتی حاشیه نشینان کلان شهرها تفکر استفاده از نیروی مردم را مطرح کرد در آن زمان مراکز بهداشتی درمانی در حاشیه ها، محدود، پراکنده و غیرفعال یا با فعالیت کم و غریبه با مردم بود. این تجربه برای اولین بار در حاشیه شهر ری شروع و به آرامی روند جلب مشارکت از حاشیه شهر تهران به حاشیه شهر شیراز، مشهد و تبریز و اصفهان گسترش یافت این طرح با جذب تعدادی از خانم های خانوار از درون هر 50 خانوار همسایه به اجرا در آمد این خانم ها با آموزش هایی که بصورت هفتگی در مراکز بهداشتی درمانی فرا می گرفتند و آموزش هایی دیده شده را به درون خانوارهای تحت پوشش انتقال می دادند ضمنا پی گیری عدم مراجعه خانوارها برای دریافت خدمات و اعلام موارد تولد و مرگ و مهاجرت در همان خانوارها و حل مشکلات بهداشتی محله جزء کارهایی هست که این قشر انجام می دهند علت انتخاب رابطن بهداشتی از میان خانم  ها به این دلیل بود که 70% جمعیت کشور را زنان و کودکان تشکیل می دهند و اساسا خانم ها برای ارایه خدمات خانواده مناسب تر می باشند.

براساس نتایج مثبت حاصل از اجرای طرح در جنوب تهران و ... در سال 1371 تصمیم گرفته شد تا با استفاده از نیروهای مردمی در قالب رابطین بهداشتی خدمات حاشیه نشین شهری بصورت فعال در کل کشور ارایه گردد.

در این راستا در کارگاه آموزشی در پاکدشت ورامین و شیراز با حضور مسئولین رابطین بهداشتی استان های کشور برگزار گردید که نتایج حاصل از بحثهای گروهی و تجربیات همکاران شرکت کننده در این کارگاه بعنوان روش اجرایی طرح ارایه گردید و برنامه در سال 1372 در شهرستان ارومیه در مرکز بهداشتی درمانی شهدا با 146 رابط بهداشتی فعالیت خود را آغاز کرد.

 در حال حاضر برنامه داوطلبان سلامت  با 3900 داوطلب سلامت شهری ،2771 داوطلب سلامت روستایی و538 داوطلب متخصص  در 17 شهرستان استان آذر بایجان غربی در حال اجرا می باشد.

داوطلبان سلامت یا رابطان بهداشت چه کسانی هستند؟

رابطان بهداشت زنانی هستند که بطور داوطلبانه وبا خیر اندیشی بدون چشم داشت پاداش مادی برای بهبود زندگی سالم وخدمت به همنوعان خود با بخش بهداشت همکاری می نمایند.

 شرایط رابط بهداشت :

      1.حداقل سواد خواندن ونوشتن

      2.علاقمند به شرکت در فعالیتهای اجتماعی

       3.رازداری و صداقت

        4.رضایت همسر

فعالیتهای داوطلبان سلامت در محله :

 1.     تحت پوشش قراردادن 20 تا 50 خانوار

 2.   شناسایی افراد نیازمند به مراقبتهای بهداشتی درخانوارهای تحت پوشش

 3.     حضور مرتب داوطلبان سلامت درکلاسهای آموزش همگانی

 4.     شناسایی وپیگیری مشکلات سلامتی محله وانعکاس آن به مسئولین مرکز بهداشتی درمانی وپایگاه

 5.    انتقال پیام های آموزشی به خانوارهای تحت پوشش وسایر اعضاء جامعه

 6.    مشارکت گروهی درفعالیتهای هنری فرهنگی واجتماعی

 شما چگونه  می توانید رابط شوید؟

 درصورتیکه مایلید داوطلب سلامت شوید و در شناسایی و حل مسائل بهداشتی جامعه و محله خود شرکت کنید میتوانید به نزدیکترین واحد بهداشتی محل سکونت خود مراجعه وبعنوان رابط بهداشتی ثبت نام وبا برنامه داوطلبان سلامت همکاری نمایند.

 رابطین سلامت شهری

برنامه رابطین بهداشت با هدف حل مشکلات بهداشتی درحاشیه شهرها توسط وزارت بهداشت ودرمان به اجرا در آمد با توجه به اسکان مهاجران درحاشیه شهرها بالا بودن حجم جمعیت نسبت به امکانات موجود وتمرکز جمعیت شهری ومشکلات فرهنگی ناشی از شهرنشینی در این مناطق رسیدگی به وضعیت بهداشتی درمانی این قشر در اولویت برنامه های بهداشتی قرار دارد.

رابطین سلامت روستایی       

نبودن مداوم کادر بهداشتی (بهورز) در روستاهای قمر ، عدم آگاهی از زمان وقوع واقعه حیاتی وشناخت بهنگام نیاز واقعی جامعه در روستای قمر و در بعضی اوقات موانع طبیعی دشواری دسترسی به روستای قمر و محدودتر شدن حضور بهورز در روستا باعث شد طرح رابط روستایی درجهت رفع این موانع وبا هدف افزایش سطح آگاهی بهداشت جامعه و از بین بردن تفاوتهای میزان وکیفیت پوشش خدمات بهداشتی در روستای قمر واصلی و پرکردن خلاء حضور مداوم بهورز درمتن جامعه روستایی به اجرا در آید. آموزش رابطین روستایی از طریق بهورزان خانه بهداشت ودر صورت نیاز از طریق کاردانان بهداشتی مرکز بهداشتی درمانی روستایی می باشد. 

 رابطین سلامت تخصصی

 امروزه مشکلات سلامت مانند گذشته به بیماریهای واگیر ختم نمیشود بلکه علت اصلی مرگ ومیر "ناشی از رفتار خود مردم" است ومیزان بالای مرگ ومیر ناشی از بیماریهای قلبی وعروقی وسوانح وحوادث ریشه در رفتار افراد جامعه دارد وحل مشکلات سلامت بدون درنظر گرفتن عوامل تغذیه ، در آمد ، مسکن ، رفاه ، قوانین واشتغال قابل حل نمی باشدلذا با جلب مشارکت بین بخشی و استفاده از افراد متخصص بخشهای توسعه تحت عنوان (داوطلبان متخصص) الگوی زندگی سالم به رابطان بهداشت انتقال داده خواهد شد وبرنامه در قالب آموزشی ، مهارتی و حمایتی با بهره گیری ا زتوان تخصصی ارگانها ادارات ونهادها به اجرا گذاشته شد.

      شكل 1 (گروه مهارتي)

 داوطلبانی هستند که مهارتهای فنی مهندسی-حرفه ای-ملزوما ت ساختمانی( ايجاد  يک خانه بی خطر- تعمِیراوليه لوازم برقی واستفاده بهينه از آب وبرق ،پرورش گياهان- حرفه های درآمد زا و.........را به رابطان بهداشت آموزش دهند.

شكل 2 ( گروه آموزشي)

مانند :  بازنشستگان معلمين- دانشجويان- کارمندان ادارات- کارکنان بهداشت ودرمان

شكل 3 (گروه حمايتي)

  داوطلبانی هستندکه برنامه داوطلبان سلامت راازنظرسياسی، رفاهی،مادی،برنامه ريزی ومديرتی حمايت نمايند.

          اين طرح به صورتهاي مختلف در بعضي از استانهاي كشور بطور آزمايشي طي برنامه ريزي و پروتكل مشخص اجرا

           شده است .

مجموعه های آموزشی داوطلبان سلامت
نشریه مجازی داوطلبان سلامت قطب شمال غرب کشور
سرطان پستان
اهدای خون
یائسگی
اشکال دارویی و روش استفاده از آنها
Problem Based Learning
مجموعه آموزشی رابطین بهداشت