معرفی گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس

خانواده يكي از اساسي ترين ارکان جامعه محسوب شده و به عنوان يك نهاد، از افراد مختلفي تشكيل شده و خصوصيات و ويژگي هاي همين افراد بروندادهاي آن را ايجاد مي نمايد، خانواده داراي امتيازاتي است كه آن را از ديگر نهادها با تشكيلات مشابه مجزا مي سازد. يكي از اين امتيازات وجود همگوني نسبي در اعضاي آن است. اين امتياز در خانواده باعث مي شود كه اثربخشي فعاليت ها در آن با توجه به ارتباطات ذاتي كه در بين اعضاي خانواده برقرار است بيشتر و بهتر شود. بنابراين كارآيي برنامه هاي سلامت كه محور توسعه اجتماعي است در محيط خانواده هاي افزایش یافته و موجبات اعتلای جامعه را فراهم می آورد. از همین رو یکی از رویکردهای اصلی نظام سلامت برنامه ریزی مبتنی بر خانواده بوده و اداره کلی به همین منظور از سال های قبل طراحی شده است.

گروه سلامت جمعيت، خانواده و مدارس يكي از واحدهای قدیمی و محوری دانشگاه علوم پزشکی بوده که برنامه های آن مهمترین محل مواجهه مردم با نظام سلامت است. این گروه طی دو دهه گذشته مهمترین مداخلات را برای ارتقای سلامت مادران و کودکان راهبری نموده و هم اکنون با وظائفی گسترده تر، جمعیت عام و ساختار خانواده را هدف قرار داده و ارتقای سلامت گروه های سنی جامعه را در قالب بسته های خدمات سلامت مدیریت می نماید، بطوریکه با طراحي، سياستگزاری ، برنامه ریزی و نظارت بر اجراي برنامه هاي اولويت دار براي گروه هاي مختلف خاصه گروه های آسيب پذير جامعه، مادران، نوزادان، كودكان، میانسالان و سالمندان استان این مهم را به انجام میرساند .

در اين زمينه طی سال های گذشته، گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت امور بهداشتی به عنوان متولي امر سلامت جمعیت و خانواده با تعيين اولويت هاي سلامت و توجه به حقوق اساسي كليه آحاد مردم، از طريق سياستگزاري و برنامه ریزی با همكاري ساير گروه ها در حوزه سلامت و شبکه های بهداشت و درمان شهرستان ها، سعي در ساماندهي و تامين سلامت خانواده ها را دارد.

رسالت : حفظ وارتقای سلامت خانواده مبتنی بر گروه های مختلف سنی و گروه های هدف ویژه در کشور

مأموریت : دستيابي به جامعه ای سالم مبتنی بر اسناد بالا دستی، بطوریکه تمامی گروه های سنی و گروه های هدف ویژه در خانواده ها با بهره گیری از خدمات سلامت مطلوب و دسترسی عادلانه، كيفيت زندگي مناسبی را تجربه نمایند.

هدف کلی :

تامین، حفظ و ارتقاء سلامت گروه های آسیب پذیر جامعه تحت پوشش

اهداف اختصاصی :

1-       کاهش نسبت مرگ مادران در اثر عوارض بارداری و زایمان به کمتر از 15 در یکصد هزار تولد زنده (منطبق بر اهداف ملی)

2-      افزایش پوشش زایمان ایمن به میزان بیش از 98 درصد

3-       افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان (حداقل 2 بار) به میزان بیش از 82 درصد

4-       افزایش پوشش زایمان بدون درد دارویی و غیر دارویی به میزان 50 درصد کل زایمان های طبیعی

5-      کاهش میزان سزارین به میزان 25 درصد

6-       کاهش اختلالات شایع دوران سالمندی و عوارض ناشی از آنها به میزان 10درصد

7-      کاهش میزان بارداری های برنامه ریزی نشده به میزان 15درصد

8-      کاهش مرگ و میر کودکان 1 تا 59 ماهه در جامعه تحت پوشش به میزان کمتر از 10 به ازای هزار تولد زنده

9-      کاهش میزان مرگ و میر نوزادان به کمتر از 15 در هزار تولد زنده

10-   کاهش میزان مرگ کودکان زیر 5 سال به کمتر از 22 در هزار تولد زنده

شرح وظایف گروه سلامت جمعیت خانواده و مدارس

گروه سلامت خانواده و جمعیت در حیطه های آموزشی، اجرایی، هماهنگی، آموزشی، پژوهشی  و برنامه ریزی به صورت زیر فعالیت می کنند:

- تهیه برنامه اجرایی عملیاتی و بررسی پیشرفت برنامه

- برنامه ریزی آموزشی برای کلیه پرسنل بهداشتی و جامعه

- تهیه و توزیع پمفلت ها و جزوات آموزشی

- انجام هماهنگی با مراكز آموزشی و سایر ادارات و ارگان ها

- هماهنگی درون بخشی و برون بخشی در ارتباط با اجرای کلیه برنامهها

- اطلاع رسانی از طریق رسانه های گروهی

- انجام مطالعات پژوهشی

- كسب اطلاعات، آمار و تجزیه وتحلیل آنها

این گروه موظف به ارائه خدمات مورد نیاز به جمعیت هدف در راستای حفظ و ارتقای سلامت آحاد مردم جامعه از طریق:

ü        اجرای برنامه مراقبت ادغام یافته سلامت مادران:

 این برنامه شامل ارائه خدمات مربوط به مراقبتهای پیش از بارداری، دوران بارداری و پس اززایمان  به منظور ارتقاء سلامت مادر وکودک و پیشگیری از مرگهای قابل اجتناب آنان می باشد.

ü        اجرای برنامه باروری سالم :

این برنامه شامل آموزش به خانوارها و زوجین درشرف ازدواج در راستای فرزندآوری سالم از طریق مشاوره های بهداشتی، مشاوره ازدواج و مشاوره مهارتهای ارتباطی زندگی می باشد.

ü         اجرای برنامه سلامت کودکان شامل:

الف- مراقبت ادغام یافته سلامت کودکان تا 8 سال

ب- مراقبت ادغام یافته ناخوشیهای اطفال زیر 5 سال

ج- ترویج تغذیه با شیر مادر

د- گزارش و ثبت مرگ کودکان 59-1ماهه

ü        اجرای برنامه سلامت میانسالان:

شامل:

 آموزش شیوه زندگی سالم، بررسی مسایل مربوط به بهداشت باروری و بررسی مشکلات جسمی و روانی در افراد 60-45 ساله خانم (برنامه سبا) درمراکز بهداشتی درمانی به منظور پیش گیری از ابتلا به بیماریها، همچنین شناسایی زنان فاقد مشکل و انجام مراقبتهای دوره ای 3 ساله آنها، و درمان افراد دارای مشکل و در صورت لزوم ارجاع آنان به سطوح بالاتر می باشد  

ü        اجرای برنامه سالمندان:

شامل :

الف – آموزش شیوه زندگی سالم دردوره سالمندی به افراد  بالای 60 سال در مراکز بهداشتی درمانی کلیه شهرستانهای تابعه به منظور پیش گیری از ابتلا به بیماریهای مرتبط با تغذیه درسالمندان

ب- اجرای مراقبت ادغام یافته سلامت سالمندان به منظور شناسایی سالمندان فاقد مشکل و انجام مراقبتهای دوره ای 3 ساله آنها، و درمان سالمندان دارای مشکل و در صورت لزوم  ارجاع آنان به سطوح بالاتر

ü      اجرای برنامه سلامت نوجوانان و مدارس

شامل:

-         برنامه مدارس مروج سلامت

-         نظام الکترونیک سلامت نوجوانان و مدارس

-         ارائه خدمات در مدارس

-         آموزش سلامت در مدارس

-         خود مراقبتی

ü      اجرای برنامه سلامت جوانان

شامل:

-         معاینات دانشجویان جدیدالورود رشته های پزشکی و پیراپزشکی

-         معاینات طلاب حوزه علمیه خواهران

-         آموزش سلامت جوانان گروه سنی 30-18 سال

-         خودمراقبتی

می باشد.