1-      تعريف بيماري

يك بيماري ويروسي مربوط به دستگاه عصبي بوده كه عمدتاً در گوشتخواران اهلي و وحشي (سگ- گربه- گرگ- روباه- شغال و...) و در درجه بعد در ساير حيوانات علفخوار (گاو- گوسفند و بز- الاغ- اسب و...) ايجاد بيماري مي‌كند. انسان نيز در اثر گزيده شدن بوسيله حيوانات فوق كه آلوده به بيماري هاري باشند به اين بيماري مبتلا مي‌شود.

2-      اهميت بيماري

اهميت اين بيماري به دليل مرگ همه موارد مبتلا است زيرا در صورت آلوده بودن حيوان گزنده و انجام ندادن اقدامات بموقع پس از مدتي علايم بيماري در فرد ظاهر شده كه در اينصورت متأسفانه هيچ راه علاج و درماني ندارد و منجر به مرگ انسان خواهد شد.

3-      راه‌هاي سرايت بيماري به انسان

عمده‌ترين راه سرايت بيماري به انسان از راه گاز گرفتن و تماس بزاق حيوان با پوست صدمه ديده مي‌باشد. البته اين بيماري از طريق پنجه گربه يا سگ نيز به انسان منتقل مي‌شود. اين بيماري ندرتاً از طرق ديگر از جمله از طريق پيوند اعضا (مثل پيوند قرنيه)- دستگاه تنفس و خيلي به ندرت دستگاه گوارش به انسان منتقل مي‌شود.

4-      علايم بيماري در انسان

هر گاه انساني توسط حيوان هار گزيده شود و براي او اقدامات درمان پيشگيري انجام نشود بعد از يك دوره مخفي از 10 روز تا دو سال (بطور معمول 2 تا 12 هفته و بطور متوسط 2-1 ماه) علايم هاري در او ظاهر مي‌شود كه مهمترين آنها عبارتند از: تغيير حس در محل گاز گرفتگي بشكل احساس خارش و مورمور- سردرد- تب و بيقراري- دلهره و وحشت- تغيير خلق و رفتار- حالت تحريك‌پذيري شديد- ترس از نور- صدا و هوا كه در اثر كوچكترين تحريكي و ديدن آب بشدت تحريك شده حالت تشنج و حمله به اطرافيان در وي ايجاد مي‌شود. در نهايت به علت فلج عضلات دستگاه تنفس منجر به مرگ بيمار مي‌گردد.

درمان بيماري هاري در انسان

متأسفانه در صورت آشكار شدن علايم بيماري هيچ راه چاره و درماني براي بيمار وجود ندارد و منجر به مرگ خواهد شد.

6-آيا بيماري قابل پيشگيري است؟

بلي، خوشبختانه بيماري به راحتي قابل پيشگيري است. به نحوي كه اگر شخصي كه مورد گازگرفتگي حيوان مشكوك قرار گرفته بلافاصله و فوراً تحت اقدامات لازم قرار گيرد از ظهور علايم و بيماري در وي جلوگيري خواهد شد.

7-اقداماتي كه براي شخص حيوان‌گزيده بايستي انجام داد.

در كشور ما با توجه به بومي بودن و مخازن بيماري هاري هر نوع حيوان‌گزيدگي توسط حيوانات را بايستي مشكوك به هاري تلقي نموده و در موقع برخورد با شخص گزيده شده توسط حيوان مشكوك به هاري اقدامات زير مي‌بايستي انجام پذيرد. لازم به توضيح است كه اين اقدامات مي‌بايستي هر چه زودتر شروع شود در غير اينصورت و هر چه ديرتر اين اقدامات شروع شود احتمال مبتلا شدن فرد به بيماري هاري زيادتر مي‌گردد.

اين اقدامات عبارتند از:

1-7- شستشوي محل گزيدگي با آب و صابون بمدت 20-15 دقيقه

2-7- ارجاع فوري مجروح به مركز سلامت جامع جهت انجام اقدامات مربوطه

3-7- تزريق سرم و واكسن ضد هاري

4-7- تزريق واكسن ضد كزاز (توأم)

5-7- دادن داروهاي جنبي

6-7- عدم بخيه زخم (حتي‌الامكان)  زيرا باز بودن آن سبب رسيدن هوا و از بين رفتن ويروس عامل بيماري مي‌گردد.

7-7- در صورتيكه حيوان مهاجم سگ و گربه است مي‌توان آن را بمدت 10 روز تحت مراقبت قرار داده در صورتيكه ظرف ده روز حيوان از بين رفت و يا علايم هاري را نشان داد به احتمال زياد مبتلا به هاري بوده و بايستي واكسيناسيون فرد عليه هاري تا نوبت آخر  ادامه يابد، ولي در صورت زنده ماندن لزومي به ادامه واكسيناسيون شخص مجروح نيست.